Media greke “Protothema” ka përgatitur një artikull ku analizojnë ori.gjinën e shqiptarëve, duke pre.tenduar se janë një popull i ardhur në rajonin e Ballkanit. Ndërsa ana.lizojnë tekste të vjetra, një ndër përf.undimet që kanë arr.itur është se origjina e shqiptarëve është nga Azerbajxhani.
Po ashtu nuk mungojnë as pre.tendimet se shqiptarët janë pi.ratë. Ndërsa në fund të artikullit, për arsye që ende nuk dihet, shkr.uhet për spi.talin e Fierit, i cili është ndër.tuar nga Turqia.
Lidhja mes origjinës së shqiptarëve dhe spit.alit të ndë.rtuar nga presidentit turk Recep Tajip Erdogran? Këtë e dinë vetëm historianët e vendit fqinj.
ARTIKULLI I PLOTË:
Një nga temat që ka zënë shumë shkencëtarë të rëndësishëm është origjina e shqiptarëve. Janë formuluar shumë teori të ndryshme. Fat.keqësi.sht, mungesa e burimeve për një kohë të gjatë në histori ngre dys.hime dhe pikë.pamje të ndryshme. I pari që përmend një fis të quajtur ‘shqiptarë’ dhe një qytet të quajtur Albanopolis, është Ptolemeu (rreth viteve 100-170), në veprën e tij “Nënshtrimi gjeografik”.
Shqiptarët jetonin në një zonë në lindje të detit Jon. Sidoqoftë, siç shkruan JJ Ëikes në veprën e tij “The Illyrians” (1992): “Ne nuk mund të jemi të sigurt se Arvanoni ‘i përmendur nga Anna Komnini” dhe Albanopolis i Shqiptarëve, për të cilat shkruan Ptolemeu, janë identike. Albanopolis ndodhet në vendin e fshatit Zgerdes, afër qytetit të Krujës në Shqipëri. Sidoqoftë, referencat e para për shqiptarët e sotëm janë në një tekst an.onim bullgar të shekullit XI dhe në veprën e Michael Attaleiatis (1022-1080).Prokopios dhe Zakaria për shqiptarët. Shqiptarët pretendojnë se janë pasardhës të Ilirëve që jetonin në pjesën Veri Perëndimore të Gadishullit Ballkanik. Sidoqoftë, ata nuk paraqesin pr.ova për këtë, ndërsa nuk ka asnjë “monu.ment” të shkruar nga gjuha ilire që do të na ndihm.onte të nxjerrim disa përf.undime.
Ekziston një boshllëk i madh në burimet për vitet mesjetare. Në artikullin tonë për vllehët e Shqipërisë, ne i ishim referuar Prokopit, historianit të shekullit të 6 pas Krishtit. Kjo referencë i bëhet veprës së librit të Pestë të Prokopios “Pro Bellos Logos” (“De Bellis”), nga tetë gjithsej, i cili i referohet lu.ftës midis Biza.ntinëve dhe Gotëve (“De Bello Gothico”), gjithashtu si tre librat e tjerë, i gjashti, i shtati dhe i teti. Ishte një surprizë e këndshme për ne kur zbuluam se në të njëjtin libër, ka një referencë për shqiptarët që, me gjasë, nuk ishte theksuar deri më tani.Le të shohim përkthimin e këtij vargu “Ndërsa Pjetri ishte tashmë në Shqipëri, ai e thirri atë për ta pyetur nëse ai besonte se perandori (n. Justiniani I) do të ra.tifik.onte tra.ktatin e tyre.
Pjetri u përgjigj se ky ishte mendimi i tij se ai do ta ratifikonte atë)” .Po ku ishte kjo Shqipëri, të cilës i referohet Procopius? Në të njëjtën revistë (“Bizantine Mixed”), flitet për një bas.tisje nga Hunët (545) mbi Ilirin. G. Kardaras shkruan: Në një su.lm tjetër (Hunët), pasi pla.çk.itën Illyricum dhe Thesalinë, kap.ërcyen fo.rtesën dhe ro.jën e Termopileve dhe arritën në Isthmus të Korintit. Në vitin 545 ba.sti.sja e Hunëve mbi Ilirët i de.tyroi ush.tarët Il.irë të largoheshin nga radhët e us.htr.isë Bizan.tine në Itali dhe të ktheheshin me ng.ut në vendlindjet e tyre. Çfarë mendojnë gjuhëtarët për “dj.epin” e shqiptarëve. Një shkencë shumë e rëndësishme, e cila me gjetjet e saj ka kon.tribuar dukshëm në zgji.dhjen e çështjeve historike kro.nike, është gjuhësia. Le të mos har.rojmë, për shembull, se falë gjuhësisë është zbuluar se India është “atdheu” i romëve. Le të shohim mendimin e dy gjuhëtarëve të shquar të huaj (dhe të paanshëm) për “atdheun” e shqiptarëve.
John Bassett Trumper ka studiuar gjuhën shqipe për më shumë se 20 vjet. Ai beson se paraardhësit e shqiptarëve të sotëm mbërritën në Shqipërinë e sotme pas vitit 500 pas Krishtit, të sht.ypur nga sllavët. Djepi i tyre i dikurshëm ishte një zonë e gjerë në veri të Kosovës, e kufizuar nga gjermanët dhe keltët në VP dhe popujt Balltik në Veri. Një nga argumentet kryesore të Trumper, dhe jo vetëm, është mungesa e terminologjisë së mirëfilltë detare shqiptare. Pra sipas tij, paraardhësit e ilirëve shqiptarë, ishin jo vetëm një popull detar por edhe pi.ratë të tme.rrshëm të antikitetit. Gjuhëtari i dytë i shquar, holandezi Michiel de Vaan, u referohet mijëra top.onimeve sllave në Shqipëri. De Vaan citon shembuj të fjalëve të zako.nshme midis gjuhëve shqipe dhe rumune, duke përf.orcuar pikëpamjen e atyre që besojnë se shqiptarët fillimisht kanë jetuar në një zonë afër Rumanisë së sotme.
Ndërsa profesori turk Ahmet Aydinli pretendon se “shqiptarët e sotëm nuk kanë asnjë lidhje me ilirët, por nga të gjitha pikëpamjet, ata dëshmojnë se janë plotësisht turq dhe se Azerbajxhani i sotëm ishte athdheu i tyre.
”Por kjo pikëpamje refu.zohet nga neveri nga shqiptarët… Spitali turk në Fier . Ne e mbyllim artikullin tonë sot duke iu referuar spit.alit të ri të ndërtuar nga Turqia në Fier, Shqipëri.
Ishte njoftuar nga Edi Rama pas vizitës së tij në Turqi në janar 2021. Në fakt, ishte thënë nga Kryeministri shqiptar se ai do të ishte gati pas 3 muajsh dhe se ko.stoja e tij ishte 70 milion euro!! Por duke parë spi.talin e gatshëm, zbu.luam se nuk ka asnjë lidhje me modelin. Sprali është një ndërtesë përdhese, e cila siç u informuam është bërë prej llamarine! Marrë dhe përkthyer nga Protothem.