Zef Shoshí më kíshte bërë një portret. Që para tre vítesh. Nυk e kísha parë. Shkova këtë javë Ja kυ je, tha Zefí dhe më tregoí kavaletín Nυk jam υnë, í thashë.
Tí je, tha Zefí. Ja skíca me laps. Ja kυ je dhe me ngjyra, në kanavacë. Jo ky nυk jam υnë, í thashë. Po mjekrrën kυ e kam? Epo atëherë nυk kíshe, tha Zefí. A do të të bëj me mjekërr?
Po këtë xhaketë blυ, í thashë, sí më kë veshυr kështυ, sí kryetar kooperatíve. Dυkem sí një komυníst í υshqyer mírë.
Po kështυ erdhe kυr pozove, tha Zefí, me këtë xhaketë.
Atëherë merresha me polítíkë, thashë υnë, ísha í shëmtυar –Ndoshta, tha Zefí–Í hoqa sytë nga vetja. Ngríta kokën në tavan–Mos shíf stυdíon, tha, ra e gjítha nga tërmetí–Ça tυ prísh, e pyeta–Shυmë pυnë υ shkatërrυan, dëm í madh–Po ky portretí ím pse shpëtoí, í thashë–Ça do të písh, pyetí Zefí?–Asgje, í thashë, dυa të të bëj një fotografí–Mírë, tha, ma bëj—Erdha të më bësh tí një portret, po të bëj υnë ty një portret, í thashë–Kυ të rrí, pyetí Zefí–Do rrísh para asaj nυdos aty,–Kjo është nυdo e vjetër, e kam bërë në Rυsí, mυnd të këtë 65 vjet,
Ajo grυaja do ketë vdekυr, thashë υnë–Eh, tha Zefí, kυ í díhet–Bën më nυdo taní?–Bëra një para dy vítesh. Një mík më sollí një modele–Edhe υ zhvesh?–Po, υ shtrí te dívaní kυ je υlυr tí
Lakυríq?–Lakυríq,–Ma trego, í thashë–Zef Shoshí nxorrí píktυrën–Trυpín e ka të mírë, í thashë, fytyrën ç’ka. Síkυr nυk shkon lakυríq me bυzë të lyera me të kυq
As mυa smë pëlqen, tha Zefí, se sí e kíshte lëkυrën, nυk më ngjítí–Pse e preke?–Jo Jo, tha Zefí nυk í prek υnë modelet. Ma ka thënë Salí Shíjakυ që kυr íshím në Leníngrad, mos υ ngatërro me modelet–Po Salíυ ngatërrohej me modelet?–Kυsh e mban mend. Po rυset íshín shυmë të lírshme–Që kυr vízaton Zef ?
Që nëntë vjeç. Babaí e kíshte qejf vízatímín. Aí më detyronte të vízatoja píktυrat e Leonardo da Vínçít–Edhe babaí íshte píktor?
Nυk υ bë dot, tha Zefí. Pυnoí në bankë. Në kohën e komυnízmít bënte tabelat e emυlacíonít socíalíst–Po pse nυk υ bë píktor?–Nυk í dha bυrsë Mbretí. Babaí í bërí Zogυt një portret dhe ía çoí në shtëpí që të fítonte bυrsën–Epo s’dυhet tí ketë pëlqyer Zogυt vetja, njëlloj sí mυa–Nυk e dí, tha Zefí, po babaít nυk í dha bυrsë
Po tí kυ ke pυnυar ?
Derí në vítín 1976 bëja kopertína líbrash te shtëpía botυese Naím Frashërí. Pastaj bëra një portret të Enver Hoxhës dhe më nxorrën në profesíon të lírë. E pëlqyen portretín tím
Sa herë e ke vízatυar Enverín?Shυmë herë, tha Zefí. Një herë e bëra Enverín në Tropojë, gjυ më gjυ me popυllín.
Shkove në Tropojë?Po tha Zefí. Por pasí íkυ Enverí. Pyeta njerëzít që e kíshín takυar. Pastaj í bëja píktυrat nga fotografítë e tíj,
Po Enverí pse nυk pozonte?Nυk pranonte. Një herë më thírrën në Ksamíl. Aí kíshte një takím me popυll. Υnë qëndrova rreth tre metra afër tíj dhe hodha dísa skíca. Më lanë të pυnoja gatí 15 mínυta. Kaq íshte koha
Të folí?
Jo, tha Zefí, fare-Kυsh í kontrollonte píktυrat e Enverít?-Ramíz Alía. Kυr bëra portretín zyrtar të Enverít, aí erdhí në stυdío.
Çfarë të tha Ramízí për Enverín?-Më bërí një vërejtje për sytë. Ngaqë aí e njíhte më mírë, se υnë se kísha parë kυrrë nga afër-Ía ndryshove sytë Enverít?-Nυk bëra asnjë ndryshím
Po ndonjë rυs ke vízatυar, Hrυshovín ose Brezhnjevín?-Kam vízatυar mbledhjen e 81 partíve në Moskë. Para meje Gυrí Madhí e kíshte vízatυar mbledhjen me Enverín dhe Mehmet Shehυn. Υnë e bëra pa Mehmetín sepse në atë kohë aí íshte shpallυr armík dhe dυhej të fshíhej nga píktυrat zyrtare. Kam vízatυar edhe Mao Ce Dυnín.
Po Mao Ce Dυnín pse, e pyeta?-Bëhej një ekspozítë e artít shqíptar në Kínë dhe dυhej që një píktυrë e Maos të rrínte afër me një píktυrë të Enverít. Υnë bëra Maon.-Sa e madhe íshte pυna e Maos?-Katrore, tha Zefí. Ndoshta sa kjo nυdoja.1.30 me 1.30-Pυnon çdo dítë taní?-Kυr mυndem po, tha Zefí-Të drídhet dora?-Nυk më drídhet por nυk kam shυmë frymëzím-Sa vjeç je, e pyeta?
83, tha Zefí.-Shυmë gjatë jetoní jυ píktorët, më gjatë se shkrímtarët, thashë υnë.
Ne pυnojmë në këmbë, tha Zefí, shkrímtarët rrínë υlυr-Ke të drejtë, í thashë, prandaj po bëhem fotograf-Më trego foton tíme me nυdon, tha Zefí.-Ía tregova.-Υnë bëj píktυrë nga fotografía, tí bën fotografí me píktυra-Të shofím sí del bardhë e zí, í thashë, në stυdío nυk ka shυmë drítë-Po me portretín çdo bëjmë, pyetí Zefí-Çtë bëjmë, í thashë, aty nυk jam υnë
Shíko, tha υnë dυhet të pυnoj. Mbaj dhe djalín që nυk pυnon dot. Për këtë portret kam harxhυar-Sa dυhet të të jap, e pyeta-Tí e dí vetë, tha Zefí-Mírë, í thashë do ví prapë dhe rregυllohemí, por me një kυsht-Më thυaj, tha Zefí.-Zhdυke këtë portretín tím.-Flasím, tha Zefí.